Dat schrijft staatssecretaris Martijn van Dam donderdag in een brief aan de Tweede Kamer.
Volgens Van Dam staan Europese regels omtrent staatssteun de invoering van de fosfaatrechten in de weg. Tussen het ministerie van Economische Zaken en de Europese Commissie is intensief contact geweest over het wetsvoorstel, schrijft de staatssecretaris. ‘Daaruit is gebleken dat het fosfaatrechtenstelsel als staatssteun wordt opgevat.
Van staatssteun is sprake omdat rechten worden geïntroduceerd die vanaf inwerkingtreding schaars zullen zijn, de rechten vanaf de inwerkingtreding van het stelsel vrij verhandelbaar worden en een waarde vertegenwoordigen in het economisch verkeer. Deze rechten worden bovendien gratis toegewezen aan bedrijven die in Nederland op de peildatum melkvee op hun bedrijf hielden.’
Pijnpunt is dat Nederland het fosfaatrechtenstelsel wil inzetten om onder het Europese fosfaatplafond te komen. Het inzetten van staatssteun om aan een Europese maategel te voldoen – in dit geval de derogatiebeschikking – zal zeker geen EU-goedkeuring krijgen.
Van Dam wil het fosfaatrechtenstelsel op een aantal punten aanpassen om daarmee toch te voldoen aan de EU-regels. Hij wijst erop dat Europa anders het financiële voordeel dat melkveehouders eventueel uit de fosfaatrechten halen kan terugvorderen. ‘Dat risico is zo reëel en de consequenties voor de betrokken bedrijven zijn zo groot, dat het risico niet kan worden genomen. Daarom wordt in overleg met de Europese Commissie gezocht naar een oplossing om het wetsvoorstel in overeenstemming te brengen met de staatssteunregels’, aldus Van Dam.
Het wetsvoorstel voor de nieuwe Meststoffenwet wordt op twee punten aangepast. Ten eerste worden de fosfaatrechten pas op 1 januari 2018 toegekend. Op die dag zullen fosfaatrechten worden verstrekt. Nieuw is dat de generieke korting direct bij het uitdelen van de fosfaatrechten wordt toegepast. De peildatum blijft 2 juli 2015.
De derogatie wordt te grabbel gegooid. Ik ben ontdaan.
Door deze wijzigingen treedt het rechtenstelsel op 1 januari 2018 in plaats van op 1 januari 2017 in werking treedt én ontvangen boeren een hoeveel rechten die past bij het derogatieplafond. Een gevolg van het uitstel is dat het fosfaatrechtenstelsel er niet voor kan zorgen dat in 2017 het derogatieplafond dat de EU Nederland oplegt wordt gehaald.
Van Dam is momenteel met betrokken sectorpartijen, waaronder LTO Nederland, in overleg over wat er nodig is om de derogatie weer binnen te halen. ‘Er zal nadrukkelijk een beroep worden gedaan op deze partijen om een overtuigende daling van de fosfaatproductie in 2017 te realiseren’, schrijft Van Dam aan de Kamer. ‘Ten aanzien van de voortzetting van de derogatie na 2017 is voor de Europese Commissie van belang dat Nederland pas na afloop van de huidige derogatieperiode aan de voorwaarden van de huidige derogatie voldoet.’
Vanuit de Tweede Kamer is verbolgen gereageerd op de brief van Van Dam. ‘Hoe heeft de staatssecretaris dit kunnen laten gebeuren? De derogatie wordt te grabbel gegooid. Ik ben ontdaan. Er wordt gesold met de familiebedrijven. Onbestaanbaar!’, aldus CDA-Kamerlid Jaco Geurts in een reactie. Hij noemt het wetsvoorstel van Van Dam compleet broddelwerk waar de melkveehouders de dupe van worden. Ik dacht mee om het fosfaatrechten stelsel werkbaar te maken voor de melkveehouderij. Deze nieuwe ontwikkeling is de druppel.’
Bekijk hier de toelichting bij de Nota van wijziging bij het voorstel van wet tot wijziging van de Meststoffenwet in verband met de invoering van een stelsel van fosfaatrechten.